Như đã đề cập trong những bài viết trước, DRM (Digital rights management) là một cách để bảo vệ bản quyền cho các sản phẩm kĩ thuật số. Cách thức này bao gồm sử dụng các công nghệ giúp giới hạn khả năng sao chép và sử dụng các phần mềm hay thành quả đã được bảo vệ bản quyền.
Bằng một cách thức nhất định, DRM cho phép các nhà sản xuất nội dung kiểm soát những gì người dùng có thể làm với sản phẩm của họ.
Sau đây là 5 lợi ích quan trọng của DRM sở hữu:
DRM giáo dục người dùng về bản quyền và sản phẩm trí tuệ.
Phần lớn người dùng không quan tâm tới bảo vệ bản quyền và bị động hoàn toàn khi nói về bảo vệ bản quyền kĩ thuật số. Chừng nào còn có thể truy cập nội dung họ thích, họ không bận tâm tới những chi tiết khác. Khi DRM được tích hợp trong các tệp tin, các công ty có thể “giao tiếp” với người dùng về những gì họ có thể hoặc không thể làm liên quan tới nội dung số.
DRM giúp thúc đẩy sự phát triển của các giải pháp được cấp phép
Các công nghệ bảo vệ bản quyền số hướng tới hạn chế cách mà người dùng có thể tương tác với nội dung số. Ví dụ như nghe nhạc trên rất nhiều thiết bị hoặc chia sẻ nội dung với bạn bè hoặc với gia đình. Những người dùng không muốn bị giới hạn bởi mã DRM có thể ủng hộ các nhà cung cấp các sản phẩm nội dung không có DRM. Từ đó, các nhà cung cấp được khuyến khích tìm kiếm các công nghệ được cấp phép khác tốt hơn DRM.
5 lợi ích quan trọng của DRM
DRM giúp các tác giả giữ bản quyền sản phẩm họ làm ra
Thật quá dễ dàng để một công ty hoặc một người dùng sao chép nội dung sách điện tử (ebook) từ một người khác. Sau đó, họ có thể gắn “chủ quyền” đây là sản phẩm của họ. Với DRM, việc ngăn chặn bất cứ ai thay đổi nội dung sản phẩm là hoàn toàn khả thi. Điều này cũng đặc biệt cần thiết với các nhà khoa học – những người dựa vào DRM để bảo vệ những sáng chế của họ.
DRM giúp bảo vệ dòng tiền
Các nhà sản xuất video và phim chi tiền để tạo ra các sản phẩm video với hi vọng rằng, họ sẽ có thể thu hồi khoản vốn khi sản phẩm lên sóng hoặc khi nó được stream hoặc phân phối trực tuyến (online). DRM đảm bảo rằng, chỉ những người dùng trả phí mới có thể xem phim hoặc video. Nó cũng đảm bảo rằng video chỉ có thể truy cập từ một nhóm khán giả nhất định. Ví dụ, các video có nội dung người lớn chỉ có thể được tiếp cận bởi những người xác thực được độ tuổi hợp pháp.
DRM có thể giúp bảo mật và giữ dữ liệu riêng tư
DRM ngăn chặn hiệu quả các người dùng không được cấp phép xem hoặc đọc các tài liệu mật. Các sản phẩm số đang chiếm một phần đáng kể nội dung mà mọi người tương tác và sử dụng hàng ngày. Thế giới số mở cửa cho hàng tá cơ hội khi liên quan tới bảo vệ các thông tin nhạy cảm, bao gồm các sản phẩm trí tuệ. Thời mà các tác giả cần quan tâm tới những vị khách hàng bán chui một cuốn sách bằng máy photocopy đã qua. Trong thế giới ngày nay, bảo vệ bản quyền kĩ thuật số đặc biệt quan trọng với các công ty thuộc bất cứ lĩnh vực nào để bảo mật tài sản là các thông tin.
Bạn có bao giờ tự hỏi các tệp tin nào đang gắn DRM và chúng ta chưa có quyền truy cập không? Cùng tìm hiểu thêm với Thủ Đô Multimedia nhé!
Về DRM
DRM là những giải pháp công nghệ số giúp ngăn chặn nạn ăn cắp chất xám trên nền tảng số. Rất nhiều nhà sáng tạo nội dung dựa vào công nghệ này để hạn chế quyền của người dùng với nội dung họ cung cấp.
Có rất nhiều cách để kiểm tra xem các dữ liệu có được DRM bảo vệ không. Mỗi cách thức phù hợp nhất với từng dạng tệp tin.
Các bước nhân biết DRM trong ứng dụng của bạn
Chúng ta sẽ tiến hành theo các bước cụ thể như sau:
Tệp âm nhạc hoặc video
Các tệp sẽ hiển thị cụ thể trạng thái bảo vệ (protection status) trong phần mô tả dữ liệu (metadata). Trong hệ điều hành Window, bạn có thể nhìn thấy thông tin này bằng cách nhấp chuột phải vào file nhạc hoặc video. Tiếp đó, nhấp vào phần Properties, nhấp tiếp vào mục Details. Trong mục này, nếu hiển thị Protected (được bảo vệ) là dữ liệu đã được bảo vệ.
Tập tin (Folders)
Các tập tin chứa các tệp dữ liệu cũng hoạt động theo cách tương tự với tệp âm nhạc hoặc video. Nếu mở phần Properties và nhấp vào Details, bạn sẽ thấy một danh sách các tệp tin trong thư mục đó, cùng với trạng thái DRM được đính kèm.
Các bộ phim thương mại
Do các bên hợp pháp sản xuất và phân phối luôn luôn được DRM bảo vệ. Các đĩa lậu, DVD tải xuống lậu và các bộ phim được mua từ các nguồn bất hợp pháp sẽ không có DRM. Đi kèm với đó là các rủi ro về tệp tin chứa phần mềm độc hại, virus hay virus mã hoá (ransomware).
Người dùng sẽ gặp những vấn đề liên quan đến bảo mật thông tin nếu sử dụng những phần mềm và đĩa lậu này.
Ebooks
Các Ebooks nổi tiếng từ các nguồn hợp pháp như Amazon hay Apple luôn luôn được DRM bảo vệ. Bạn có thể xác thực một ebook được DRM bảo vệ thông qua phần mềm đọc ebook. Phần lớn ứng dụng đọc ebook cho phép người dùng nhấp chuột phải vào tiêu đề và xem mục Properties để biết được DRM có bảo vệ tệp tin đó hay không.
Rất nhiều công ty lớn như Apple hay Amazon đã nghiên cứu công nghệ bảo mật DRM trong nhiều thập kỉ. Những thử nghiệm DRM đầu tiên của Apple không thực sự thành công. Máy đọc sách Kindle cài giải pháp DRM khiến việc sao chép các cuốn sách trở nên khó khăn hơn, ngay cả trong thời đại ngày nay.
Khi các công ty lớn vào cuộc
Amazon hay Apple và nhiều công ty lớn khác tiếp tục đầu tư tiền của và nhân lực vào nghiên cứu. Điều này giúp các nhà sáng tạo nội dung kiếm được tiền chính đáng từ công sức của họ. Các nghiên cứu mới nhất về công nghệ blockchain và Non-fungible token (Mã không thể thay thế) – Những tài khoản số hoá – hứa hẹn những phương pháp hiệu quả nhằm cải thiện hiệu quả của công nghệ DRM.
Từ những động thái trên, chúng ta đang thấy được những vấn đề về bản quyền đang ngày càng được quan tâm và chú ý đến bởi những doanh nghiệp lớn hoạt động trong lĩnh vực số. Vì để tránh thấp thoát doanh thu và ảnh hưởng đến doanh nghiệp của họ, việc sử dụng các giải pháp DRM ngày càng quan trọng.
Hãy liên hệ ngay với Thủ Đô Multimedia để sản phẩm trí tuệ của bạn được bảo vệ bằng công nghệ DRM tiên tiến nhất.
Thế giới Internet ảnh hưởng lớn tới mọi khía cạnh của cuộc sống. Nó giúp người dùng tiếp cận nghệ thuật, giải trí, và đa phương tiện dưới nhiều hình thức.
Với các nhà cung cấp nội dung, đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức. Các nghệ sĩ, nhà sản xuất nhạc, doanh nhân có thể mở rộng công việc của họ một cách vô cùng đơn giản. Cùng lúc, thành quả lao động của họ chưa bao giờ dễ bị ăn cắp đến vậy.
Điều này khiến các nhà sáng tạo nội dung gặp nhiều khó khăn trong việc thực thi bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Nạn ăp cắp nội dung số là một mối quan tâm thường trực với những ai viết, sáng tác nhạc, video, lập trình để kiếm sống.
DRM là những giải pháp công nghệ giúp ngăn chặn ăn cắp chất xám trên nền tảng số. Rất nhiều nhà sáng tạo nội dung dựa vào công nghệ này để hạn chế những gì người dùng có thể thực hiện với nội dung họ cung cấp.
Phần lớn các giải pháp DRM sử dụng một vài dạng mã hoá (cryptographic encryption) để bảo vệ nội dung. Mã hoá (Encryption) là một công nghệ che giấu thông tin bằng cách thay đổi nó theo một mô thức bí mật.
Vai trò mã hoá thay đổi tuỳ thuộc vào loại nội dung cần được bảo mật. Sau đây là một vài ví dụ về cách thức khác nhau mà các công ty sử dụng mã hoá để bảo vệ sản phẩm trí tuệ:
Video game: có thể tạo ra một code (mật mã) riêng để cài đặt (installation). Sau đó, trò chơi theo lịch trình gửi mật mã này cho một máy chủ trực tuyến – được phát triển bởi các lập trình viên. Chỉ cần mật mã này khớp với mật mã trong thư mục quản lí trò chơi của lập trình viên, nghĩa là người dùng đang chơi phiên bản hợp pháp của trò chơi.
Người nghe nhạc: có thể xác thực việc người dùng có quyền sao chép một bản nhạc “ra ngoài” máy tính hay không. Bản thân bản nhạc có thể được mã hoá và yêu cầu các nhà phát triển cho phép giải mã khoá và cho phép sao chép.
Các ứng dụng phần mềm chuyên nghiệp: có thể gửi cho người dùng một USB vật lí có chứa mã code. Phần mềm trước khi khởi động sẽ kiểm tra xem USB đã được cắm chưa. Trong phần lớn trường hợp, phần mềm không thể chạy nếu không cắm USB trước.
Trình phát video trực tuyến: có thể không cho phép người dùng tải xuống video. Khi nhấp chuột phải vào video sẽ không xuất hiện các lựa chọn cho phép tải xuống. Thay vào đó, một thông báo sẽ xuất hiện, giải thích rằng, video được bảo vệ bởi DRM.
Trên đây là một vài trong số những biện pháp mà các nhà sản xuất nội dung có thể sử dụng để bảo vệ bản quyền trí tuệ. Nhìn chung, các sản phẩm kĩ thuật số càng đắt bao nhiêu, thì khả năng các nhà sản xuất nội dung bảo vệ công sức của họ càng tốt bấy nhiêu.
Hãy liên hệ ngay với Thủ Đô Multimedia để sản phẩm trí tuệ của bạn được bảo vệ bằng công nghệ DRM tiên tiến nhất.
Các khóa kỹ thuật trên công nghệ như DVDs, nhạc, và phần mềm là phương pháp quan trọng để ngăn chặn chia sẻ tệp tin bất hợp pháp. Bằng cách bảo vệ bản quyền nội dung số – giải pháp DRM, doanh nghiệp có thể đảm bảo an toàn cho sản phẩm kỹ thuật số của mình. Đây là giải pháp hiệu quả giúp duy trì giá trị và tính bảo mật của nội dung. Cùng Thủ Đô Multimedia tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
1. Khái niệm DRM
Các khoá kĩ thuật số (Digital Locks) – còn được biết đến với tên gọi Quản lí Bản quyền Kĩ thuật số (Digital Rights Management –DRM) hay Biện pháp Bảo vệ bằng Công nghệ (Technological protection measures – TPM) – được các bên sở hữu bản quyền sử dụng để kiểm soát cách thức dữ liệu, phần mềm hay phần cứng có thể được sử dụng bởi các bên khác.
2. Tính ứng dụng của DRM trong đời sống
Ví dụ, chúng có thể:
Ngăn một điện thoại thông minh sử dụng một nhà cung cấp mạng không dây khác. Nói cách khác, một điện thoại chỉ được dùng một nhà mạng nhất định.
Khiến một DVD ở một vùng nhất định không thể chạy ở một vùng khác (ví dụ: DVD ở Bắc Mỹ sẽ không thể chạy ở châu Âu).
Mã hoá một phần mềm để ngăn sao chép.
Ngăn trẻ em truy cập các nội dung người lớn.
DRM được sử dụng trong rất nhiều mảng từ âm nhạc, phim ảnh và ngành công nghiệp video game, cho tới các bên khác như người tiêu dùng, các nhà nghiên cứu, thư viện.
Các nhà phát triển kĩ thuật số giúp các sản phẩm trí tuệ khỏi bị ăn cắp, cũng tương tự như việc các ổ khoá vật lí giúp các tài sản cá nhân khỏi bị mất cắp.
Chuyên gia nói gì về DRMDanielle Parr – Giám đốc Điều hành của Hiệp hội Phần mềm Giải trí Canada nói.
“Nó giống với việc – bạn có một cửa hàng, bạn muốn khoá cửa vào buổi tối”
Stephen Waddell – Giám đốc Điều hành Quốc gia của ACTRA (Liên minh Điện Ảnh, Truyền Hình và Phát Thanh Canada) nói rằng, DRM là rất quan trọng nhằm ngăn chặn hoạt động sử dụng trái phép và vi phạm bản quyền công sức của các nghệ sĩ.
“Với tư cách là những người nắm giữ tác quyền, rõ ràng các thành viên của hiệp hội mong muốn công sức bỏ ra được đền đáp xứng đáng khi có ai đó muốn sử dụng sản phẩm của họ. Điều này không thể xảy ra nếu mọi người “ăn cướp” âm nhạc trắng trợn” ông chia sẻ với tờ CBC.
DRM – Bảo vệ bản quyền nội dung số
Phần mềm Window Vista từng ra mắt năm 2007 với hàng loạt công nghệ DRM được xây dựng bên trong nó. Michael Burke – Quản lí Chương trình của team Microsoft nói rằng, nếu không có khoá kĩ thuật số, các nhà sản xuất nội dung không có mong muốn để người dùng chơi nhạc, xem phim hoặc các hoạt động khác trên máy tính của họ.
Parr nói rằng, khoá kĩ thuật số (digital locks) không chỉ được dùng để chống sao chép, nó còn được dùng để tạo ra các tính năng người dùng mong muốn. Ví dụ: Các bậc cha mẹ có thể ngăn con mình xem những hình ảnh bạo lực.
Khoá kĩ thuật số DRM còn được dùng để bảo mật thông tin riêng tư của các tổ chức hay các cá nhân như hồ sơ sức khoẻ.
Với hàng loạt các lợi ích dành cho nhiều đối tượng người sử dụng, hãy liên lạc ngay với Thủ Đô Multimedia để được tư vấn các giải pháp DRM tốt ưu nhất.
Các vụ kiện tụng trị giá hàng tỷ USD liên tục diễn ra nhằm bảo vệ bản quyền sách điện tử trên môi trường Internet. Thị trường sách điện tử béo bở là miếng mồi ngon cho các bên phân phối sách điện tử lậu lộng hành. Vậy giải pháp công nghệ bảo vệ bản quyền nội dung số cần áp dụng như thế nào, cùng tìm hiểu với Thủ Đô nhé!
4 nhà xuất bản lớn khởi kiện trang Internet Archive vi phạm bản quyền sách điện tử
Một trong những khu vực chịu tổn thất nặng nề do yêu cầu giãn cách xã hội liên quan tới đại dịch Coronavirus là các thư viện công cộng. Rất nhiều thư viện phải đóng cửa ở nhiều nơi trên thế giới.
Internet Archive là một website trực tuyến, tự mô tả mình như một thư viện cho “mượn” các bản sao kỹ thuật số miễn phí của hàng triệu cuốn sách. Nguồn sách của thư viện đến từ hoạt động quyên góp, mua sách hoặc hợp tác với các thư viện truyền thống. Trang web đã sử dụng danh sách chờ để đảm bảo rằng, chỉ một bản sao của một tác phẩm nhất định được sử dụng tại một thời điểm.
Tháng 3/2020, Internet Archive ra thông báo mở rộng quyền truy cập các cuốn sách điện tử trong thời kì dịch bệnh: “Internet Archive tạm dừng sử dụng danh sách chờ cho 1,4 triệu cuốn sách. Chúng tôi tạo ra một Thư viện Quốc gia Khẩn cấp để phục vụ những độc giả không thể tới thư viện truyền thống. Việc tạm dừng danh sách chờ sẽ áp dụng tới ngày 30/06/2020 hoặc thời điểm kết thúc tình trạng khẩn cấp ở Mỹ, tùy thời điểm nào đến sau.”
Trang Internet Archive bị cáo buộc vi phạm bản quyền trên quy mô lớn.
Thông báo chấm dứt chính sách chờ. Rất nhiều độc giả có thể đọc cùng một cuốn sách mà không phải đợi những độc giả khác đọc xong. Thông báo trên nhận được sự quan tâm đặc biệt của công chúng. Website có hơn 20.000 người đăng ký mới chỉ trong 2 ngày. Số lượng sách “cho mượn” lên tới 15.000-20.000 cuốn trong vài ngày.
“Trong bối cảnh tình trạng khẩn cấp quốc gia, hệ thống thư viện sẽ hỗ trợ những độc giả buộc phải học tập tại nhà,” nhà sáng lập Internet Archive – Brewster Kahle nói.
Đây là một nguồn tài liệu tuyệt vời phục vụ công việc học tập. Nó mang lại rất nhiều giá trị cho những người bị kẹt tại nhà bởi đại dịch Coronavirus. Nhưng đứng ở góc độ người nắm giữ bản quyền, bạn không thể không đặt câu hỏi: Hoạt động này liệu có hợp pháp?
Sau khi Internet Archive thông báo tạo ra Thư viện Quốc gia Khẩn cấp trong thời kì đại dịch, một nhóm các nhà văn và các nhà xuất bản thể hiện rõ sự tức giận. Và sự tức giận của họ được cụ thể hóa bằng việc nộp đơn khởi kiện.
Các nhà xuất bản đệ đơn lên tòa án liên bang bao gồm: John Wiley & Sons, Hachette Book Group, HarperCollins và Penguin Random House. Các nhà xuất bản này cáo buộc Internet Archive “tham gia vào hoạt động vi phạm bản quyền quy mô lớn”. Họ bắt tay nhau ngăn chặn hoạt động của tổ chức phi lợi nhuận trên và khắc phục thiệt hại do hành vi vi phạm bản quyền.
John Wiley & Sons, Hachette Book Group, HarperCollins và Penguin Random House bắt tay khởi kiện
“Việc tạo bản sao kĩ thuật số các cuốn sách và cung cấp cho những người có nhu cầu tải chúng phản ánh sự thiếu nhận thức về chi phí tạo ra các cuốn sách, thiếu tôn trọng công sức lao động của các bên tham gia vào quá trình xuất bản sách và coi nhẹ các giới hạn của nguyên tắc bản quyền cốt lõi” các nhà xuất bản lập luận.
Đây không phải lần đầu tiên diễn ra kiện tụng liên quan tới vấn đề bảo vệ bản quyền sách điện tử. Năm 2005, Authors Guild – tổ chức nghề nghiệp lớn nhất và lâu đời nhất tại Mỹ, khởi kiện Google, với chương trình scan sách tham vọng của hãng. Năm 2015, phiên tòa kháng cáo phán quyết rằng, dự án của Google đúng pháp luật chiếu theo Học thuyết Sử dụng hợp lý (Fair Use – nguyên tắc pháp lý chung dựa trên ý tưởng cho phép trích dẫn hoặc sao chép các tư liệu của người khác đã đăng ký bản quyền một cách phi lợi nhuận).
Google cũng vướng phải kiện tụng liên quan tới bản quyền sách điện tử.
Một phán quyết liên quan của tòa án vào năm 2014 cũng nói rằng, việc các thư viện lưu trữ một bản copy các tài liệu bản cứng, dùng cho các mục đích giới hạn như: Lưu giữ tài liệu điện tử và giúp tăng khả năng tiếp cận tài liệu cho những người dùng khuyết tật…, là hợp pháp.
Cả hai phán quyết của tòa án đều dựa trên một nguyên tắc – các bản scan được sử dụng cho những mục đích giới hạn. Google xây dựng một chỉ mục tìm kiếm và chỉ trả về cho người dùng bản scan một vài trong số các trang sách. Các thư viện chỉ cung cấp toàn bộ nội dung cuốn sách cho những người bị giới hạn khả năng đọc chữ in trên giấy.
Nếu Google thua kiện, hãng này có thể phải bồi thường số tiền hàng tỷ USD do vi phạm bản quyền sách.
Bảo vệ bản quyền sách điện tử đã đến lúc cần được quan tâm
Internet phát triển mạnh mẽ góp phần đưa tác phẩm của tác giả đến gần hơn với công chúng qua môi trường số. Không ít các app cho đọc, tải sách online đã mọc lên tạo sự thuận tiện cho người đọc, góp phần phát triển văn hóa đọc. Nhưng cũng chính Internet gây rất nhiều khó khăn cho hoạt động bảo vệ bản quyền nội dung số nói chung và bảo vệ bản quyền sách điện tử nói riêng. Các ấn phẩm có thể sao chép, phân phối với số lượng lớn qua các kênh một cách dễ dàng vào bất cứ thời điểm nào và ở bất cứ đâu.
Giải pháp tốt nhất cho việc bảo vệ bản quyền nội dung số nói chung và sách điện tử nói riêng cần kết hợp giữa các giải pháp pháp lý và giải pháp công nghệ. Thế nhưng, theo ý kiến của nhiều chủ sở hữu quyền, đối với việc dùng các giải pháp pháp lý khi bị vi phạm bản quyền khá khó khăn, tốn kém thời gian và tiền bạc theo đuổi các vụ kiện. Nên nhiều chủ sở hữu quyền không chọn giải pháp kiện ra tòa khi tác phẩm của mình bị vi phạm.
Theo các chuyên gia về công nghệ, để bảo vệ bản quyền trên môi trường số, giải pháp khả thi nhất vẫn là sử dụng các giải pháp công nghệ bảo vệ bản quyền trên môi trường mạng để ngăn chặn sớm hành vi tải xuống và phân phối sách điện tử lậu.
Ở Việt Nam hiện nay, đã có một số giải pháp bảo vệ bản quyền do doanh nghiệp Việt Nam làm chủ công nghệ. Ví dụ, giải pháp Sigma Multi-DRM được Cartesian, tổ chức hàng đầu thế giới về bảo mật dữ liệu số, công nhận. Giải pháp này do công ty Thủ Đô Multimedia phát triển và được áp dụng trong các dịch vụ truyền hình OTT ở trong nước và quốc tế.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hân, Tổng Giám đốc ThuDo Multimedia chia sẻ: “Chỉ có dùng giải pháp công nghệ mới có thể bảo vệ được nội dung số nói chung, sách điện tử nói riêng trên mạng Internet. Các nhà xuất bản nên tập trung vào việc xuất bản ra các cuốn sách, còn việc chống chọi với sách điện tử lậu hãy giao cho các công ty công nghệ có giải pháp, có kinh nghiệm triển khai”.
Ông Nguyễn Ngọc Hân – Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thủ Đô Multimedia
Thủ Đô Multimedia là doanh nghiệp đầu tiên của Việt Nam, cũng là doanh nghiệp duy nhất của Đông Nam Á, phát triển thành công giải pháp bảo mật dữ liệu số mang tên Sigma Multi-DRM đạt chuẩn toàn cầu.
“Sigma DRM không chỉ góp phần ngăn chặn tình trạng nhức nhối về vi phạm bản quyền trên môi trường Internet ở Việt Nam, mà còn góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp nội dung số Make in Vietnam phát triển” ông Hân nói thêm.
Recent Comments